Hai đại học quốc gia muốn tăng quyền tự chủ

Sáng 6/9, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà làm việc với hai đại học quốc gia, tại TP HCM.

PGS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TP HCM và GS Lê Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, đã báo cáo một số kết quả đạt được thời gian qua. Hai ông cùng kiến nghị Chính phủ sớm ban hành nghị định riêng về hoạt động của hai đại học quốc gia.

PGS Vũ Hải Quân cho biết Luật Giáo dục đại học sửa đổi năm 2018 quy định đại học có quyền tự chủ trong các hoạt động về đào tạo, nghiên cứu khoa học, tài chính, quan hệ quốc tế và tổ chức bộ máy. Đến nay, hai đại học quốc gia vẫn thực hiện tự chủ tương tự như các trường đại học khác. Để phát triển, hai đại học này mong muốn nghị định riêng làm rõ mức độ tự chủ, tổ chức bộ máy và những cơ chế đặc thù khác.

Trước đó, ông Quân từng nhiều lần kiến nghị đại học quốc gia được xây dựng, ban hành quy chế đào tạo riêng, theo các chuẩn mực quốc tế; có cơ chế tài chính riêng để giải phóng nguồn lực; được thí điểm mở các ngành đào tạo mới ngoài danh mục đã được quy định nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội. Ngoài ra, đại học quốc gia được giao quyền thử nghiệm những chủ trương mới, giúp ích cho sự phát triển của giáo dục đại học.

Một vấn đề khác mà hai đại học cùng đề xuất là các quy định về danh hiệu thi đua, cờ thi đua và bằng khen cấp đại học quốc gia. Họ mong kết quả này được công nhận tương đương cấp bộ, được tích lũy khi xét khen thưởng cao hơn.

Riêng Đại học Quốc gia TP HCM, Giám đốc Vũ Hải Quân kiến nghị Phó thủ tướng chỉ đạo bộ ngành, địa phương liên quan thực hiện đề án phát triển Đại học Quốc gia TP HCM thuộc nhóm hàng đầu châu Á. Theo ông Quân, đây là định hướng quan trọng để Đại học Quốc gia TP HCM tiếp tục thực hiện nhiệm vụ chiến lược, phát triển vùng của đất nước.

Ngoài ra, ông đề nghị giao đại học này được thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết các dự án thành phần thuộc phạm vi quản lý. Theo ông, nếu làm được việc này, tiến độ giải ngân vốn đầu tư phát triển sẽ được đẩy nhanh.

“Hiện nay, theo quy định thì hai đại học quốc gia không phải là cơ quan thuộc chính phủ nhưng hoạt động không khác gì. Nếu khai thông được vấn đề này thì hai đại học quốc gia sẽ phát triển nhanh chóng hơn nữa”, ông Vũ Hải Quân nói.

Với Đại học Quốc gia Hà Nội, Giám đốc Lê Quân đề nghị đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án ở Hòa Lạc. Năm nay, cơ sở này sẽ đón khoảng 6.000 học sinh, sinh viên từ 8 trường, khoa trực thuộc, tăng gấp ba năm ngoái. Theo đề án năm 2013, khu này gồm 21 dự án, đáp ứng 60.000 sinh viên.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng mô hình hai đại học quốc gia được hình thành từ chủ trương rất đúng đắn và đã hoạt động được 30 năm. Sắp tới, hai đại học này cần tổng kết những gì đã làm được và điểm nào còn vướng mắc. Ông cũng đề nghị hai đại học có tư duy mới hơn để phát huy cao tính trí tuệ, tiên phong trong đổi mới sáng tạo.

Ông cho biết sắp tới ngành giáo dục sẽ tổng kết Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương liên quan đến giáo dục và đào tạo. Do đó, ngành cần xác định lại các hệ thống quan điểm, tư duy trong bối cảnh thế giới có nhiều thay đổi. Bài toán đặt ra với giáo dục đào tạo là đáp ứng được mục tiêu, nhiệm vụ chính trị và kỳ vọng của đất nước.

“Tôi kỳ vọng mô hình đại học quốc gia trong tương lại không chỉ là hai đại học mà có thể thêm nhiều đại học quốc gia với vai trò dẫn dắt các vùng trong đào tạo nguồn nhân lực”, Phó thủ tướng nói.

Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP HCM được thành lập lần lượt vào năm 1993 và 1995, tổng quy mô đào tạo hơn 150.000 sinh viên. Hiện, hai đại học quốc gia đều thuộc top 1.000 thế giới theo bảng xếp hạng của QS (Quacquarelli Symonds).

Đại học Quốc gia Hà Nội có 12 trường, khoa trực thuộc, đặt mục tiêu đến năm 2025 vào top 100 châu Á, top 500 thế giới. Trong khi đó, Đại học Quốc gia TP HCM có 9 trường, khoa, một phân hiệu tại Bến Tre, đặt mục tiêu vào top 100 hàng đầu châu Á vào năm 2030.

Lệ Nguyễn